Objawy w chorobach tarczycy

Tarczyca (łac. glandula thyroidea) to ważący ok. 20 gramów, nieparzysty gruczoł wydzielania wewnętrznego. Anatomicznie przylega do tchawicy poniżej krtani, w przedniej części szyi. Składa się z dwóch płatów oraz łączących je węziny tarczycy, inaczej zwaną cieśnią. Czasami występuje niewielki, nieparzysty płat piramidowy tarczycy, który jest pozostałością przewodu tarczowo-językowego.

Tarczyca jest gruczołem produkującym tyroksynę (T4) oraz trijodotyroninę (T3), które są niezbędnymi do życia hormonami, mającymi wpływ na czynność większości tkanek w naszym organizmie. Regulacja ich wydzielania kontrolowana jest przez układ zwrotny a do ich produkcji niezbędna jest podaż jodu. W budowie histologicznej tarczycy należy także wyróżnić komórki C produkujące kalcytoninę, biorącą udział w kontrolowaniu gospodarki wapniowo-fosforanowej.

Jak rozpoznać objawy chorej tarczycy?

Objawy kliniczne wynikające z chorób tarczycy mogą być związane zarówno z wielkością wola i ewentualnym uciskiem na sąsiednie struktury, jak i zaburzeniem prawidłowego funkcjonowania tarczycy jako gruczołu wewnątrzwydzielniczego.

Każde schorzenie tarczycy może objawiać się jako widoczne lub wyczuwalne powiększenie gruczołu, które nazywane jest wolem. Zależnie od wielkości i ucisku na sąsiadujące tkanki i narządy może dawać różne objawy. Jednym z symptomów powiększającego się gruczołu jest uczucie ucisku w szyi, a nawet utrudnienie oddychania. Zdarza się, że chory zauważa pewną zmianę w wielkości szyi w momencie przymusu kupna koszul o większym rozmiarze kołnierzyka niż dotychczas. Rzadszymi objawami mogą być dysfagia i kaszel.

Objawy nadczynności tarczycy

Drugą grupą objawów są te spowodowane przez nadmierne lub niedostateczne wytwarzanie hormonów tarczycy towarzyszące chorobom tego gruczołu. W przypadku nadczynności tarczycy mamy do czynienia z nadmiernym wytwarzaniem hormonów tarczycy i niekorzystnym ich oddziaływaniem na organizm. Jednym z narządów wrażliwych na hormony gruczołu tarczowego jest mięsień sercowy. Z powodu nadmiaru hormonów serce bije szybciej (tachykardia), chory skarży się na kołatanie serca. Często występują nadkomorowe zaburzenia rytmu, a tony serca są głośne, z obecnością szmeru skurczowego. W miarę rozwoju schorzenia mogą pojawić się objawy niewydolności serca. Dochodzi również do zaburzeń ciśnienia tętniczego, które przejawia się zwiększoną amplitudą spowodowane niskim ciśnieniem rozkurczowym.

Inne objawy nadczynności tarczycy to:

• utrata wagi mimo apetytu
• wypadanie włosów
• nadmierna potliwość
• nadmierne pobudzenie
• zdenerwowanie

Symptomy niedoczynności tarczycy

Na ogół symptomy wynikające z nadczynności i niedoczynności tarczycy są przeciwstawne. Odnosząc się więc do choroby z niedoborem hormonów, jej wpływ na opisane wyżej narządy będzie antagonistyczny. Chory będzie skarżył się na kłopoty ze skórą, która staje się bardziej sucha i szorstka. Włosy będą suche, matowe i łamliwe, zauważalny będzie także przyrost masy ciała. Ponadto dolegliwości będą wiązać się ciągłym uczuciem zmęczenia i zimna oraz nadmierną sennością.

Praca serca u dotkniętego schorzeniem jest wolna (bradykardia), tony serca są ciche i często widoczne są cechy niewydolności tego narządu. W badaniach ciśnienia tętniczego na pierwszy plan wysuwa się wzrost ciśnienia rozkurczowego. W przeciwieństwie do nadczynnej pracy gruczołu, chorego często nękają przewlekłe zaparcia.

Choroby tarczycy - o czym warto pamiętać?

Hormony tarczycy mają wpływ na cykl miesiączkowy oraz płodność. Zaburzenia ich wytwarzania mogą wpływać negatywnie na próby poczęcia dziecka, a także objawiać się nieregularnymi, obfitymi miesiączkami.

Symptomy chorób tarczycy mogą mieć różne nasilenie. Chory może prezentować część z powyższych objawów, a równie dobrze może ich nie mieć wcale. Kiedy choroba nie zostanie dość szybko zdiagnozowana może się rozwijać, a skutki jej nieleczenia mogą prowadzić do zaburzeń opisanych powyżej, a w bardzo ciężkich przypadkach prowadzić do przełomu tarczycowego czy śpiączki.

Podsumowaniem niech będzie wypowiedź prof. Tomasza Bednarczuka z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego: Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, dlatego zaburzenia czynności tego gruczołu powinno się brać pod uwagę, gdy występują też takie objawy, jak przyspieszenie pracy serca, zaburzenia płodności, problemy ze strony układu pokarmowego - zaparcia lub biegunki, zaburzenia metabolizmu, w tym cukrzyca, a także depresja.