Badanie endosonograficzne EUS przewodu pokarmowego

Badanie endosonograficzne (EUS) przeprowadzane jest za pomocą urządzenia zwanego endoskopem, wyposażonego w głowicęę ultrasonograficzną (USG). Jej zastosowanie powala m.in.

• wykrywać choroby trzustki (stan zapalny, guzy)
• diagnozować dolegliwosci w obrębie dróg żółciowych (przeszkody na drodze odpływu żółci, kamienie)
• ocenić guzy ściany żołądka i przełyku
• ocenić zmiany patologiczne położone blisko ściany przewodu pokarmowego (powiększone węzły chłonne, guzy śródpiersia, lewej nerki, nadnercza, jamy otrzewnej)

Endosonografia jest bardzo ważna w diagnostyce przewlekłych zapaleń trzustki, torbieli oraz raka w początkowym stadium zaawansowania, kwalifikującym się do radykalnego leczenia. Umozliwia wykrywanie nawet małych zmian ogniskowych w trzustce, czyli wczesną diagnostykę nowotworów trzustki – prawidłowy obraz EUS pozwala z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć raka.

"Endosonografia umożliwia ocenę guzów, nacieków oraz stopnia zaawansowania nowotworów przełyku, żołądka czy dwunastnicy. Pozwala także bardzo dokładnie ocenić trzustkę czy wątrobę i wykryć w niej nawet najdrobniejsze zmiany. Wykonanie tego badania często decyduje o wyborze właściwego leczenia i stanowi cenne uzupełnienie dla USG jamy brzusznej, gastroskopii, a w niektórych przypadkach tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego" - mówi dr hab. n. med. Krzysztof Gutkowski, kierownik Oddziału Gastroenterologii i Hepatologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Rzeszowie.

Badanie endosonograficzne trwa około 20-30 minut a jego przebieg dla pacjenta zbliżony jest do standardowych badań gastroskopii czy kolonoskopii. Po wcześniejszej sedacji (podaniu środków uspokajających) lub znieczuleniu anastezjologicznym endoskop wprowadzany jest przez usta do przewodu pokarmowego. Wysyłane przez głowicę fale ultradźwiękowe odbijają się od otaczających tkanek i po odebraniu zwrotnym są przetwarzane podobnie jak przy "zwykłym" USG - obraz ultrasonograficzny wybranych narządów i struktur wyswietlony zostaje na monitorze. Ponieważ głowica diagnostyczna przylega prawie bezpośrednio do badanej zmiany lub narządu - przez ścianę żołądka/dwunastnicy – pozwala to uzyskać bardzo dokładny i wyraźny obraz oraz precyzję diagostyczną.

Szczególną odmianą endosonografii jest ultrasonografia śródprzewodowa (IDUS, intraductal ultrasound) trzustki lub dróg żółciowych. Badanie tych struktur staje się możliwe dzięki małej średnicy sondy USG, wynoszącej od 1,2 do 3,4mm. Metodą tą można wykryć zmiany o średnicy mniejszej od 1 mm, znajdujące się w odległości do 8 mm od sondy.

Jeżeli zajdzie taka potrzeba w trakcie badania przeprowadzana jest tzw. biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC), czyli pobranie cienką igłą materiału do badania cytologicznego pod mikroskopem.

Przeprowadzenie badania obarczone jest niewielkim ryzykiem wystąpienia krwawienia lub perforacji (przebicia) przewodu pokarmowego. W przypadku biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej dochodzi także ryzyko wystąpienia zapalenia trzustki, jeżeli nakłuwane są zmiany obecne w tym narządzie.