Badanie TK pomiarowe kończyn dolnych

Tomografia komputerowa (TK) jest metodą obrazowania stosowaną w radiologii już od początku lat 70' ubiegłego wieku. Nazwa badania pochodzi od greckich słów tomo, czyli (ciąć, kroić), oraz graphos, (zapisywać). Co roku w USA wykonuje się 80 milionów takich badań. Za pomocą TK można dokonać wiarygodnych, oraz dokładnych pomiarów. 

TK pomiarowa kończyn dolnych ma zastosowanie przede wszystkim w ortopedii, pozwalając na dokładną ocenę stanu stawów oraz kości. Wadą tomografii komputerowej jest wykorzystywanie przez nią promieniowania rentgenowskiego. Jednak obecnie, jak dowodzą lekarze na łamach The Bone & Joint Journal, dawkę szkodliwego promieniowania można zredukować do ilości koniecznej do wykonania zwykłego RTG, bez utraty jakości obrazu.  

TK pomiarowa kończyn dolnych w ocenie stawów

Stawy stanowią skomplikowaną, trójwymiarową strukturę, a odpowiednie dopasowanie ich elementów jest niezbędne do zachowania prawidłowej ruchomości. Z wiekiem u każdego z nas ulegają one zwyrodnieniom, prowadzącym do deformacji ich powierzchni, co wiąże się z ograniczeniem ruchu i bólem. Nowoczesne endoprotezy stawów pozwalają odzyskać sprawność, a nawet powrócić do ulubionych sportów. Dostępne są liczne modele protez, pozwalające na ich dopasowanie do indywidualnych potrzeb. Tomografia pomiarowa kończyn dolnych jest jedną z metod, pozwalających na dokładne wymierzenie kości oraz ocenę stawów, dzięki czemu dobór odpowiedniej endoprotezy kolana, biodra lub innych stawów staje się dla specjalisty znacznie łatwiejszy.

TK umożliwia rekonstrukcję uzyskiwanego obrazu w 3D, co nie jest możliwe w przypadku standardowych zdjęć RTG. Ponadto, za pomocą tomografii można uwidocznić nie tylko kości i stawy, ale też uzyskać obraz otaczających go mięśni, naczyń oraz innych tkanek. TK pomiarowa kończyn dolnych wykorzystywana jest także m.in. w ocenie ruchomości stawów po operacji płaskostopia, oraz w ocenie ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawu skokowego.

Banianie TK wykorzystuje promieniowanie jonizujące, o udowodnionym szkodliwym wpływie na zdrowie, dlatego o jego wykonaniu decyduje lekarz. Źródłem promieni jest lampa rentgenowska. W nowoczesnych aparatach, sygnał z obracającej się wokół ciała lampy jest odczytywany przez układ detektorów. Uzyskiwana w ten sposób seria obrazów ma postać "plastrów", ukazujących prostopadłe przekroje ciała. Po przetworzeniu w specjalistycznych programach komputerowych, można stworzyć trójwymiarowy model obrazowanego obszaru ciała, który dokładnie odwzorowuje przebieg naczyń krwionośnych, nerwów, oraz wygląd mięśni, kości oraz stawów. Badanie przeprowadzane jest w komfortowej dla pacjenta pozycji na leżąco, i trwa do 30 minut.

Badanie TK pomiarowe kończyn jest bezpieczne i nieobciążające dla pacjenta. Co najmniej na 6 godzin przed badaniem nie powinno się spożywać pokarmów, a na 3 godziny przed - płynów. Ze względu na użycie promieniowania, badanie nie jest dozwolone u kobiet w ciąży. Wyjątkowo, jeśli wymagane jest podanie kontrastu, może być konieczne wykonanie badań obrazujących funkcję wątroby, nerek oraz tarczycy. Na 2 dni przed badaniem powinno się odstawić metforminę, dlatego konieczna jest konsultacja z lekarzem prowadzącym. Jeśli podaje się kontrast, powinno się wypić 1,5 l wody mineralnej po zakończeniu badania, aby ułatwić oczyszczanie organizmu.

 Bibliografia: Henckel, J., et al. "Very low-dose computed tomography for planning and outcome measurement in knee replacement THE IMPERIAL KNEE PROTOCOL." Journal of Bone & Joint Surgery, British Volume 88.11 (2006): 1513-1518; Beimers, Lijkele, et al. "CT measurement of range of motion of ankle and subtalar joints following two lateral column lengthening procedures." Foot & ankle international 33.5 (2012): 386-393; Krähenbühl, Nicola, et al. "Orientation of the Subtalar Joint Measurement and Reliability Using Weightbearing CT Scans." Foot & Ankle International 37.1 (2016): 109-114.