Biopsja gruboigłowa gruczołu tarczowego

Gruczoł tarczowy mimo, że jest niewielkim narządem zlokalizowanym w przedniej części szyi, poprzez wydzielane substancje reguluje czynność większości komórek w naszym organizmie. Dzieje się tak zarówno podczas prawidłowej pracy narządu jak i w okresie patologii, która zaburza prawidłową pracę tegoż gruczołu. Wszelkie zmiany i zaburzenia funkcjonowania tarczycy powinny być poddane procesowi diagnostycznemu. W określonych przypadkach stałym elementem prawidłowo poprowadzonej diagnostyki jest badanie morfologiczne wycinka pobranego z narządu, a jest ono możliwe do wykonania dzięki biopsji gruczołu tarczowego.

Data publikacji
Czas czytania
3 min.

Guzkami gruczołu tarczowego określa się zmiany wyczuwalne w miąższu gruczołu w trakcie badania palpacyjnego. Zdarza się również, iż guzkami nazywa się zmiany niewyczuwalne, ale uwidocznione w trakcie badania USG tarczycy, jednak wtedy bardziej prawidłowym określeniem byłyby „zmiany ogniskowe” lub „strefy” w obrębie badanego gruczołu. Guzki tarczycy są najczęściej rozpoznawanym zaburzeniem tego gruczołu. Zgodnie z dostępnymi statystykami w krajach z prawidłową podażą jodu w diecie występowanie guzków w populacji oceniane jest na 6% w przypadku kobiet i 1% dla mężczyzn. Jednoznaczna patogeneza i przyczyny ich występowania nie są poznane. Jednakże rozpoznane czasami wymagają dalszej diagnostyki, obejmującą badania laboratoryjne, obrazowe (USG) oraz histopatologiczne.

Badanie morfologiczne pobranego materiału z guzka jest nieodłączną częścią prawidłowo przeprowadzonej diagnostyki. Jednak nie każda zmiana na tarczycy wymaga badania biopsyjnego, o tym czy jest to konieczne decyduje lekarz endokrynolog.

Kiedy wykonuje się biopsję gruboigłową tarczycy?

W przypadku istnienia określonych wskazań najczęściej stosowaną metodą w przedoperacyjnej diagnostyce guzków gruczołu tarczowego jest biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) wykonana pod kontrolą obrazu USG. Niestety dość często zdarza się, iż nie przynosi ona wyników diagnostycznych i rzadko daje pełną informację na temat złośliwości zmiany. Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami aż 35% materiału pobranego w trakcie BAC okazało się niediagnostyczne lub zostało oznaczone statusem nieokreślonym. Ponadto jeżeli badanie BAC wykaże cechy złośliwości guzka, wówczas konieczne jest leczenie operacyjne, podczas którego okazuje się, że prawie 80% z nich to zmiany łagodne. Jedną z możliwości poprawy procesu diagnostycznego guzków tarczycy oraz szansą na zmniejszenie ilości zbędnych zabiegów chirurgicznych może być częstsze przeprowadzanie biopsji gruboigłowej. 

Pierwsze badania biopsji gruboigłowej (CB) gruczołu tarczowego były przeprowadzane w 50- i 60-tych latach XX wieku, ale nie zostały entuzjastycznie przyjęte przez endokrynologów. Ze względu na ryzyko krwawienia musiały być wykonywane przez przeszkolonych i doświadczonych lekarzy. W latach 70-tych badanie to zostało prawie całkowicie wyparte przez biopsję aspiracyjną cienkoigłową, która wiązała się z minimalnym ryzykiem powikłań. Obecny rozwój techniki i wiążące się z tym udoskonalenie igieł o mniejszych średnicach oraz zastosowanie USG sprawiły, iż dzisiaj stosowanie biopsji gruboigłowej staje się bardziej realne i zasadne. Niepodważalną zaletą badania CB jest możliwość zapewnienia większej ilości materiału tkankowego do badania histopatologicznego. Przeprowadzone obserwacje i badania skłaniają do wniosków, iż CB może być ciągle przydatnym badaniem, szczególnie w przypadku podejrzenia obrazu złośliwości w badaniu USG oraz w przypadku obrazu niediagnostycznego w badaniu BAC. Tak więc wyglądają potencjalne wskazania do wykonania biopsji gruboigłowej tarczycy. 

Jak przebiega biopsja gruboigłowa gruczołu tarczowego?

Zakwalifikowany pacjent do badania diagnostycznego powinien mieć uprzednio wykonane badanie ultrasonograficzne gruczołu tarczowego. W ramach przygotowań musi odstawić leki przeciwkrzepliwe i przeciwpłytkowe (jeżeli takie przyjmuje). W dniu badania pacjent powinien pozostawać na czczo. Całe procedura znieczulenia i pobrania wycinków trwa około 15 - 30 minut.

Technicznie badanie przebiega bardzo podobnie do badania BAC, pacjent zostaje miejscowo znieczulony (najczęściej lidokainą) i lekarz przy pomocy igły (trochę o większej średnicy niż ma to miejsce w przypadku BAC) dokonuje nakłucia i pobrania materiału tkankowego, czasami zdarza się konieczność kilkukrotnego nakłucia powłok ciała i tkanek tak by pobrany materiał był jak najbardziej diagnostyczny. Jeżeli guzek jest dobrze wyczuwalny palpacyjnie, lekarz może po prostu dokonać jego nakłucia, jednak zazwyczaj i tak bardzo wyczuwalne guzki poprzedza wykonania badania USG i na podstawie ultrasonograficznego obrazu dokładne zlokalizowanie miejsca nakłucia i pod jego kontrolą pobranie tkanek do badania. Pobrany wycinek  wysyłany jest do patomorfologa celem badania histopatologicznego. Ten umieszcza pobraną tkankę na szkiełku mikroskopowym, dokładnie ogląda i poddaje ocenie histologicznej. Zazwyczaj po około 2 tygodniach wynik jest wysyłany do lekarza przeprowadzającego badanie. 

Biopsja gruboigłowa tarczycy tak jak każde badanie inwazyjne wiąże się z możliwością wystąpienia powikłań. Do najważniejszych należy ryzyko krwawienia, czy zbieranie się wynaczynionej krwi w miejscach po wkłuciach igły biopsyjnej - tworzenie się krwiaka. Ogólnie ryzyko powikłań nie jest duże, choć podkreślić należy, że jest większe niż w przypadku biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej. Jeżeli pacjent po całej procedurze będzie odczuwał takie dolegliwości jak uczucie ucisku czy silny ból powinien bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem. 

Źródła: Core Needle Biopsy J. Taylor Whaley, MD The Abramson Cancer Center of the University of Pennsylvania

Inne przydatne linki


Komentarze (0)

Komentarze (0)

Akcja
Krok
odyl
Hej,
zaczekaj!
Masz szansę wygrać rower!
Zadbaj o zdrowie. Dołącz do akcji Krokodyl!
Biopsja gruboigłowa tarczycy

Wybierz miasto, aby znaleźć placówkę

Wpisz zabieg, miejscowość, klinikę lub lekarza…