Przepukliny wrodzone a nabyte

Przepukliną nazywamy nieprawidłowe przemieszczenie się narządów wewnętrznych poza miejsce, w którym powinny być one usytuowane. W zależności od czasu i sposobu, w jakim doszło do rozwoju przypadłości, wyróżniamy przepukliny wrodzone i przepukliny nabyte.

Czym są i jak się objawiają przepukliny wrodzone?

Do powstania przepuklin wrodzonych dochodzi w trakcie rozwoju wewnątrzmacicznego. Ich tworzenie się ma związek z nieprawidłowym rozwojem tkanek i ścian jam ciała. Do ich ujawnienia się dochodzi zaraz po narodzinach lub w ciągu pierwszych lat życia dziecka. Najczęściej występującą przepukliną u dzieci jest przepuklina pępkowa. The British Hernia Centre szacuje, że może ona dotyczyć jednej piątej noworodków. Najczęściej jest to drobna wada, na którą narażone są głównie wcześniaki i dzieci o małej masie urodzeniowej.

Według danych, zamieszczonych przez The British Hernia Centre, u około 3-5% urodzonych o czasie noworodków dochodzi do rozwoju przepukliny pachwinowej. Zdecydowana większość, czyli 80-90% tych przepuklin, skojarzona jest z płcią męską.

Cechy charakterystyczne przepuklin nabytych

Do powstania przepuklin nabytych dochodzi w trakcie rozwoju osobniczego. U podstaw ich patogenezy leżą często zwyżki ciśnienia wewnątrzbrzusznego, do których dochodzi w trakcie intensywnej pracy fizycznej, kaszlu czy przewlekłych zaparć. Wiek jest kolejnym istotnym czynnikiem ryzyka ich rozwoju. Wraz z upływem lat dochodzi bowiem do utraty elastyczności tkanki łącznej, co wpływa na jej gorszą wytrzymałość i osłabia tolerancję na zachodzące zmiany ciśnień. 

Innym rodzajem przepuklin nabytych są przepukliny pooperacyjne. Do przyczyn ich powstania zalicza się:

• nieprawidłową technikę operacyjną (np. nieodpowiednie założenie szwów)
• zakażenia w miejscu rany pooperacyjnej
• rodzaj cięcia (im ono większe, tym ryzyko tego powikłania wzrasta).

Przepukliny zewnętrzne - objawy

Przepukliny nie zawsze uwidaczniają się na powierzchni organizmu - część z nich istnieje bowiem we wnętrzu ciała, a o ich obecności świadczą (nie zawsze występujące) objawy kliniczne. Do takich form zalicza się przepukliny przeponowe. Przepona jest największym mięśniem człowieka, który zaangażowany jest w proces oddychania oraz oddziela od siebie narządy klatki piersiowej i jamy brzusznej. Do przemieszczeń organów dochodzi przy jej uszkodzeniu (np. na skutek urazu) albo przy wspominanym już wzroście ciśnienia (które to może być wywołane nawet kichaniem). Najczęściej zmiana lokalizacji dotyczy przełyku, do wnętrza klatki piersiowej może jednak przechodzić także żołądek; skutkować to może występowaniem refluksu żołądkowo - przełykowego.

Skuteczne leczenie przepuklin

Często niestety pacjenci lekceważą objawy przepuklin nabytych. Początkowo nie dają one żadnych objawów, poza widocznym uwypukleniem ściany jamy brzusznej. Wraz z upływem czasu dojść może jednak do zaburzenia odpływu krwi z części narządu tworzącego przepuklinę i następczej martwicy. Tak powikłana przepuklina nabyta może się skończyć nawet zgonem pacjenta.

W przypadku przepuklin pępkowych wrodzonych ingerencja chirurgiczna nie zawsze jest konieczna, ponieważ w większości przypadków dolegliwość cofa się samoistnie. Dziecko z przepukliną powinno jednak znajdować się jednak pod stałą opieką lekarza.