Blefaroplastyka - co to jest?

Opadanie powiek to nie tylko defekt kosmetyczny. Taki objaw może towarzyszyć chorobom mięśni, zaburzeniom neurologicznym lub wadom rozwojowym. Kiedy obniżona powieka utrudnia widzenie, a inne leczenie nie jest możliwe, konieczna jest korekcja chirurgiczna tej wady nazywana blefaroplastyką.

Data aktualizacji
Czas czytania
8 min.

Opadająca powieka - jak rozpoznać?

Opadanie powiek to dość częsta dolegliwość i może wystąpić w każdym wieku, zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. Charakteryzuje się nieprawidłowym położeniem powieki, która przysłaniając źrenicę ogranicza pole widzenia. Ustawienie powieki ocenia się, kiedy badana osoba patrzy na wprost. Prawidłowo dolny brzeg powieki górnej położony jest łukowato w odległości od 0,5 do 2 mm poniżej górnej granicy rogówki - najwięcej wolnej przestrzeni zachowane jest nad źrenicą.

Prawidłowa szerokość szpary powiekowej u dorosłych wynosi 9 mm. Opadanie powiek, czyli blefaroptozę rozpoznaje się w przypadkach, gdy powieka górna przykrywa co najmniej 2 mm tęczówki. Sytuacja taka występuje najczęściej przy zaburzonej czynności mięśni otaczających powiekę, czyli dźwigaczy powieki, mięśnia tarczkowego górnego, mięśnia okrężnego oka i rzadziej również mięśnia czołowego.

Blefaroptoza może być nabyta lub wrodzona. Może dotyczyć jednego oka lub pojawić się obustronnie. Występuje w przypadku wadliwego działania mięśni szkieletowych odpowiedzialnych za dźwiganie powieki lub uszkodzenia nerwów, które dochodzą do nich. Jeśli opadanie powiek pojawiło się nagle, a objaw ten szybko narasta np. w ciągu kilku dni, sytuacja taka może sugerować wystąpienie poważnych problemów neurologicznych i wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej.

Blefaroptoza - występowanie

Opadanie powiek może wystąpić w każdym wieku. Badania epidemiologiczne doktora Griepentroga z Mayo Clinic w USA opublikowane w czasopiśmie Ophthalmology wskazują, że najczęstszą przyczyną ptozy są wady wrodzone układu odpowiedzialnego za dźwiganie powieki. W badaniu przejrzano dokumentację medyczną wszystkich dzieci poniżej 19 roku życia mieszkających w stanie Minnesota. Schorzenie stwierdzono u 107 osób, co odpowiada częstości występowania 7,9 przypadków na 100 tysięcy mieszkańców. U 89,7% była to wada wrodzona. U 4% pacjentów blefaroptoza była obustronna, w 68% przypadków dotyczyła lewego oka, a u 11,7% dzieci schorzenie to wystąpiło rodzinnie.

Uwaga: Opadanie powieki może wystąpić w każdym wieku.

W badaniach populacyjnych profesora Baiyeroju w Nigerii spośród wszystkich przypadków blefaroptozy, opadanie powiek stwierdzono u 58% dzieci poniżej 16 roku życia, a jedynie u 8% osób powyżej 50 lat. U 68% choroba dotyczyła jednego oka, a u 56% pacjentów stwierdzono wadę wrodzoną jako przyczynę choroby. W Polsce szacuje się, że wada wrodzona dotyczy 62-90% wszystkich przypadków tej choroby. W 10% jest to schorzenie rodzinne o dziedziczeniu autosomalnym dominującym. U 75% chorych opadanie powiek dotyczy jednego oka.

Przyczyny blefaroptozy - dlaczego powieki opadają

Jeśli rozpoznanie schorzenia nastąpi zaraz po urodzeniu lub do ukończenia pierwszego roku życia, uważa się je za wadę wrodzoną. Naukowcy uważają, że wrodzona blefaroptoza rozwija się do czwartego miesiąca życia płodowego. Powstaje w wyniku nieprawidłowego rozwoju mięśnia dźwigacza powieki, a niedorozwinięte lub zredukowane włókna mięśniowe nie są w stanie podnieść powieki w prawidłowy sposób. W większości przypadków rozpoznawana jest dystrofia, czyli zanik, tego mięśnia.

Opadające powieki mogą wiązać się z urazem. W takim przypadku schorzenie może wystąpić w każdym wieku. U noworodków może być z wiązane w urazem okołoporodowym, na przykład podczas porodu kleszczowego. Obecnie jednak jest to rzadkość ze względu na częste wykonywanie cięć cesarskich przy porodach trudnych. Uszkodzenia pourazowe mogą wiązać się z urazem nerwu, a oprócz opadającej powieki u takich pacjentów stwierdza się porażenia innych mięśni oraz zaburzenia akomodacji i rozszerzenie źrenicy. Dźwigacz powieki może zostać uszkodzony w czasie zakładania szkieł kontaktowych. Liczba takich przypadków znacznie zmalała po wprowadzeniu miękkich szkieł kontaktowych. Pooperacyjne, jatrogenne opadanie powiek może być powikłaniem po zabiegach usunięcia katarakty lub operacji jaskry.

Warto wiedzieć: Opadanie powieki może być spowodowane urazem, np. u noworodków podczas porodu, w trakcie zakładania soczewek czy po operacji jaskry.

Wśród przyczyn blefaroptozy nabytej występuje niewydolność rozcięgna mięśnia dźwigacza powieki. U osób starszych pogorszenie aparatu dźwigającego powiekę jest skutkiem zmian zwyrodnieniowych. Można wśród nich wymienić rozstęp włókien lub oderwanie części włókien mięśniowych od przyczepu, czy też rozciągnięcie mięśnia dźwigacza powieki górnej skutkujące wypadaniem rozcięgna. W zaawansowanych przypadkach może nawet dojść do rozstępu przegrody oczodołowej i utworzenia się przepukliny tkanki tłuszczowej oczodołu. U tych pacjentów zaburzenia pojawiają się najczęściej obustronnie. U starszych pacjentów opadanie powiek może być również związane z niewydolnością mięśnia czołowego, który odpowiada za opadanie brwi i powoduje, że skóra poniżej brwi przesuwa się na powiekę górną. Dolegliwość ta może występować asymetrycznie.

Uwaga: Opadająca powieka może być nabyta lub powstać w wyniku starzenia się bądź urazu.

Skutki nieleczonego opadania powiek

Jeśli powieka przysłania źrenicę, to utrudnia proces widzenia, co jest najbardziej groźne u dzieci, których organizm szybko się rozwija. Może powodować amblyopię, czyli zespół leniwego oka. Przysłonięte oko nie jest zmuszane do patrzenia, wobec czego następuje w nim osłabienie zdolności widzenia. Opadanie powiek również sprzyja rozwojowi astygmatyzmu, czyli zaburzonej symetrii oka. Dzieci z jednostronnym opadaniem powiek moją tendencję do nieprawidłowego ustawiania głowy, tj. przechylają głowę na bok do tyłu, rekompensując w ten sposób ograniczone przez powiekę pole widzenia. Bez względu na wiek u pacjentów występuje znaczne obniżenie komfortu życia, a u dzieci dodatkowo problemy z czytaniem i nauką.

Ważne: Nieleczona blefaroptoza może wywołać zespół leniwego oka lub astygmatyzm.

Blefaroplastyka - sposób na opadające powieki

Do leczenia chirurgicznego kwalifikują się przypadki wrodzonego, pourazowego lub starczego opadania powiek. Zabieg przeprowadza się po wykluczeniu innych przyczyn spowodowanych ogólnoustrojowymi chorobami mięśni, chorobami neurologicznymi, czy nowotworowymi.

W leczeniu wrodzonego opadania powiek stosuje się zabieg operacyjny (blefaroplastykę), gdyż schorzenie to nie ustępuje samoistnie. U dzieci zabieg można odłożyć do ukończenia trzeciego lub nawet piątego roku życie, ale jedynie wtedy, gdy chorobie nie towarzyszy amblyopia lub zez. Niemniej jednak takie dziecko wymaga stałego nadzoru lekarskiego i kontroli co 3-12 miesięcy. Jeśli opadanie powiek współwystępuje z zezem, to najpierw wykonuje się korekcję tej wady, a w następnym etapie korekcję powieki. Zabieg u dzieci przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym, a u dorosłych w znieczuleniu miejscowym.

Sposób chirurgicznej korekty zależy od rodzaju stwierdzonej wady. Przed zabiegiem sprawdza się na ile aktywność mięśnia dźwigacza powieki jest zachowana oraz czy pacjent przechodził już wcześniej operacje okulistyczne. Cięcie chirurgiczne wykonuje się na skórze lub na spojówce od dołu powieki. Jeśli mięsień funkcjonuje w miarę prawidłowo, podczas zabiegu chirurgicznego wykonuje się skrócenie kompleksu dźwigacza powieki oraz przywraca prawidłowy przyczep rozcięgna tego mięśnia do tarczki powiekowej. Skraca się również rozcięgno dźwigacza powieki górnej poprzez wycięcie jego fragmentu lub plikację, czyli sfałdowanie.

U osób starszych, u których dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia skóry, wycina się dodatkowo nadmiar skóry na powiece. Zaletą zabiegu w znieczuleniu miejscowym jest możliwość kontroli stopnia podciągnięcia powieki podczas zabiegu. Operacja u pacjentów, u których doszło do zaniku mięśnia dźwigacza powieki jest bardziej skomplikowana. Chirurg wykonuje wtedy podwieszenie powieki na paśmie powięzi skroniowej poprzez połączenie tarczki wytworzonym pasmem powięziowym z włóknami mięśnia czołowo-potylicznego.

Zalecenia po operacji powiek

U większości pacjentów można całkowicie przywrócić funkcjonalność powieki i symetrię szpar powiekowych. U niektórych osób poprawa jest jedynie częściowa, a u części z nich rozwija się nadmierna korekcja w postaci niedomykalności szpary powiekowej. Wynik zabiegu w dużej mierze zależy od doświadczenia i umiejętności chirurga przeprowadzającego zabieg.

Przez kilka dni po korekcji opadających powiek pacjent może odczuwać ból, swędzenie, łzawienie i pieczenie oczu. Na twarzy widoczne są siniaki, obrzęki i opuchlizna po operacji powiek. W tym czasie ulgę przynosi zażywanie tabletek przeciwbólowych, stosowanie kropli do oczu i przykładanie zimnych kompresów. Poleca się unikanie używek, szczególnie alkoholu. Po tygodniu zasinienia skóry stopniowo zaczynają ustępować. Szwy zwykle ściąga się po 5-7 dniach od operacji. Po zdjęciu szwów kobiety mogą stosować delikatny makijaż. Po 10 dniach pacjent może powrócić do aktywnego życia, ale nadal zaleca się noszenie okularów słonecznych w celu ochrony przed słońcem i wiatrem oraz zaprzestanie uprawiania sportu przez ok. 3 tygodnie. Całkowite zagojenie rany pooperacyjnej trwa znacznie dłużej niż okres rekonwalescencji. W pierwszym okresie po zabiegu blizny mają czerwonawy kolor. Po kilku miesiącach stają się jasne i cienkie, czyli w praktyce niewidoczne.

Blefaroplastyka - efekty

Efekty operacji są długotrwałe i mogą utrzymywać się nawet 10-20 lat. Rezultaty liftingu są również bardzo satysfakcjonujące: jest to najbardziej skuteczny sposób na odmłodzenie twarzy, pozbycia się z niej przewlekłego zmęczenia i śladów upływającego czasu. Kolejna zaletą zabiegu jest fakt, że blizny po operacji są niedostrzegalne, ponieważ ukryte są w naturalnych załamaniach powiek.

Co prawda operację plastyczną powiek można powtórzyć, jednak warto zdać sobie sprawę, że każda tego typu re-operacja wiąże się z ryzykiem uzyskania mniej przewidywalnych efektów. Nie ma sztywnych reguł, przewidujących liczbę procedur, które można bezpiecznie wykonać - w każdym przypadku liczba ta jest indywidualna i zależy od lokalnego stanu skóry powiek oraz ich elastyczności. Z każdym zabiegiem usuwania nadmiaru opadającej skóry powieki stają się coraz mniej sprężyste. Obowiązkiem lekarza jest przed wykonaniem zabiegu samodzielnie ocenić stan skóry powiek oraz uświadomić pacjentkę o ewentualnym ryzyku, związanym z powtórzeniem blepharoplastyki.

Możemy zdecydować się na korektę górnej lub dolnej powieki, możemy również zoperować obie jednocześnie. Koszt zabiegu jest różny w zależności od ośrodka i zaczyna się od 2 500 zł, a może sięgać 9 000 zł, przy czym cena operacji powiek dolnych jest zawsze odrobinę wyższa.

Ważne: Zaletą zabiegu na opadające powieki jest odmłodzenie twarzy, w efekcie końcowym wydaje się ona mniej zmęczona, a zmarszczki na powiekach są wygładzone i praktycznie niewidoczne.

Niekiedy opadnięcie powieki wymaga konsultacji wielu specjalistów, a leczenie tego schorzenia może być długotrwałe. Nie ma profilaktyki opadania powiek. Jednak jeśli zaburzenie to wystąpi, najlepiej szybko podjąć leczenie, tak aby uchronić się przed groźnymi skutkami w postaci zaburzenia widzenia.

Korekcja powiek nie eliminuje pozostałych defektów kosmetycznych takich jak zmarszczki, przebarwienia skóry czy opadnięte brwi. Wielu pacjentów decyduje się więc na połączenie plastyki powiek z dodatkowymi zabiegami. Ważne jest zatem, aby w czasie konsultacji przed zabiegiem kompleksowo omówić z chirurgiem plastykiem oczekiwania dotyczące swojego wyglądu.

Ze względu na to, iż oczy znajdują się w centralnej części twarzy i w dużej mierze ich wygląd decyduje o tym jak jesteśmy postrzegani przez społeczeństwo, wykonanie plastyki powiek gwarantuje bardzo dużą zmianę wyglądu. Dodatkowo, skuteczność oraz długotrwałe utrzymywanie się efektów zabiegu, czynią go coraz bardziej popularnym.

Źródła:

Inne przydatne linki


Skomentuj ten artykuł

Komentarze (1)

Zuzinek 8 lata temu

Bardzo ciekawy artykuł Odpowiedz

Akcja
Krok
odyl
Nie opuszczaj
nas jeszcze!
Sprawdź, jak zdobyć smartwatcha dzięki akcji Krokodyl!
Psss...
chcesz
nowy
rower?
Sprawdź
Plastyka powiek

Wybierz miasto, aby znaleźć placówkę
lub zadzwoń po bezpłatną pomoc w wyborze specjalisty: 22 417 40 77

Wpisz zabieg, miejscowość, klinikę lub lekarza…