Wskazania do zabiegu usunięcia migdałków podniebiennych

Migdałki stworzone są ze skupisk tkanki limfatycznej, które zawierają komórki układu odpornościowego organizmu. Ich postać podniebienna jest parzysta i migdałki te znajdują się w okolicy gardła, pomiędzy łukami podniebiennymi. Fizjologicznie w obrębie tych struktur zachodzi rozpoznawanie antygenów, oprócz tego odbywa się w nich produkcja nowych białych krwinek oraz synteza przeciwciał. 

Wspomniany narząd w warunkach prawidłowych, razem z innymi skupiskami tkanki limfatycznej, odgrywa rolę w ochronie organizmu przed patogenami. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy podejmowana jest decyzja o zabiegowym usunięciu migdałków.

Opis sposobu wykonywania tonsillektomii pochodzi z początków XX. wieku. Metodę zabiegu zaproponował T. Waugh, pomijając dokonanie niewielkich modyfikacji, jest ona stosowana do dziś.

Jakie są wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych?

Należy znacząco podkreślić jeden fakt: zdrowych migdałków podniebiennych się nie usuwa. Aby rozważyć wykonanie resekcji tych struktur, u chorego muszą pojawić się jakieś powody, skłaniające do przeprowadzenia zabiegu. Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych dzielone są na bezwzględne oraz względne.

Do stanów, w których najczęściej podejmowana jest decyzja o usunięciu migdałków podniebiennych, należą:

• zaburzenia oddychania pod postacią obturacji (zwykle podczas snu, pod postacią np. chrapania czy bezdechów) związane ze zbyt dużą wielkością skupisk tkanki limfatycznej;
• ropień okołomigdałkowy (szczególnie wtedy, kiedy dolegliwość nie ustępuje mimo stosowania antybiotykoterapii);
• powtarzające się krwotoczne zapalenie migdałków;
• podejrzenie, że w migdałku toczy się proces nowotworowy.

Zakres wskazań względnych do tonsillektomii, czyli takich, gdzie skrupulatnie należy rozważyć, jakie byłyby korzyści z wdrożenia leczenia, jest bardziej rozległy. Procedura zaoferowana może być tym pacjentom, u których często występuje angina paciorkowcowa (u dzieci w tym wypadku "często" oznacza występowanie zakażenia bakteryjnego migdałków podniebiennych w ilości przekraczającej 7 razy na rok). Resekcję migdałków można wykonać również wtedy, gdy ich przerost powoduje pojawienie się zaburzeń mowy czy połykania. Rozważyć ten zabieg można u tych chorych, u których występuje nieprzyjemny zapach z ust, którego nie udaje się zniwelować przy pomocy metod higienicznych i farmakologicznych.

Kolejnym zaburzeniem, znajdującym się w grupie wskazań względnych do wykonania zabiegu usunięcia migdałków podniebiennych, jest przewlekłe zapalenie tych struktur (zwykle takie, które trwa powyżej trzech i więcej miesięcy). Tonsillektomia czasami bywa też zalecana u pacjentów obarczonych chorobami ogólnoustrojowymi powiązanymi z etiologią paciorkowcową, takimi jak kłębuszkowe zapalenie nerek czy gorączka reumatyczna.

Zabiegi usuwania migdałków podniebiennych wykonuje się najczęściej u dzieci, mogą być one jednak przeprowadzane również u dorosłych pacjentów. W przypadku chorych z młodszej grupy wiekowej dostępne źródła różnią się zdaniami odnośnie tego, w jakim wieku można wykonywać tonsillektomię - czasami za dolną granicę uznawany jest trzeci rok życia, w innych przypadkach resekcja omawianych struktur zalecana jest dopiero po osiągnięciu przez dziecko wieku pięciu lat.

Opracowano na podstawie: www.mp.pl; www.aafp.org; www.evidence.nhs.uk; www.refference.medscape.com