Czym są łąkotki?

Stawom kolanowym nie służą czynniki takie jak otyłość, siedzący tryb życia, stres (powoduje on sztywność mięśni) oraz oczywiście urazy. Cierpią przez nie m.in. chrzęstne elementy stawu kolanowego – łąkotki (w języku polskim poprawna jest też nazwa „łękotki”). Są dwie: boczna (po zewnętrznej stronie nogi) i przyśrodkowa (po wewnętrznej). Umiejscowione obok siebie, znajdują się między kośćmi udową a piszczelową i działają trochę jak łożyska, bo zmniejszają tarcie między nimi. Porównać je można także do amortyzatorów, bo absorbują wstrząsy i stabilizują staw. Dzielą go też na dwa poziomy:

  • górny, gdzie dokonuje się zginanie i prostowanie kolana, 
  • dolny, odpowiedzialny głównie za ruchy obrotowe. 

Ważne: Zwykle u ludzi przed czterdziestką łąkotka pada ofiarą urazu. U starszych są to raczej uszkodzenia spowodowane zwyrodnieniem, które z kolei jest rezultatem wielu wcześniejszych, drobnych kontuzji.

Łąkotka po kontuzji

Typowe objawy uszkodzenia łąkotki to: 

  • ból kolana,
  • opuchlizna, 
  • sztywność,
  • trudności z poruszaniem,
  • całkowite zablokowanie stawu (kolano przestaje funkcjonować).

Dalsze postępowanie zależy od wagi uszkodzenia, a także wieku pacjenta. U dzieci, jak i dorosłych z niewielkim urazem, może wystarczyć leczenie zachowawcze. Polega ono na odciążeniu i chłodzeniu kolana, podaniu leków przeciwzapalnych, oraz rehabilitacji. 

W większości przypadków kontuzja łąkotki kończy się jednak większą interwencją ortopedy: szyciem, regeneracją albo usunięciem łąkotki. Rezygnacja z zabiegu oznacza ból i unieruchomienie nogi.

Rodzaje zabiegów

Łąkotkę można naprawić na różne sposoby. 

Szycie łąkotki

Umożliwiają je specjalne zszywki lub kotwy. Zabieg jest skuteczny w ośmiu przypadkach na dziesięć. Daje szansę nawet na pełny powrót do sprawności, przede wszystkim zaś na uniknięcie wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych. 

Oczywiście, zszyta łąkotka pozostanie słabsza i bardziej podatna na urazy. Dlatego u 20 proc. osób po takim zabiegu w ciągu następnych dwóch lat może dojść do ponownego uszkodzenia. A wtedy zwykle można już tylko usunąć łąkotkę, zastępując ją implantem. 

Resekcja łąkotki - usunięcie fragmentu lub całej łąkotki

Tzw. częściowa meniscektomia bywa czasem konieczna, bo uszkodzony fragment łąkotki może zablokować cały staw. Meniscektomia całkowita to ostateczność. 

Właściwie zaraz po operacji można obciążać nogę, szybko wraca się do sprawności fizycznej. Kolano nie ma już co prawda naturalnej amortyzacji, ale rolę łożyska przejmuje chrząstka stawowa otaczająca końcówkę kości udowej. Badania pokazują jednak, że chrząstka ta zużywa się o wiele wcześniej niż w kolanie z łąkotką. Konsekwencje – zmiany zwyrodnieniowe – pojawiają się w ciągu mniej więcej dziesięciu lat.

Odtworzenie łąkotki czyli rekonstrukcja

To rozwiązanie najlepsze w sytuacji, gdy trzeba wyciąć naturalną tkankę. Uszkodzony fragment zostaje zastąpiony implantem (protezą kolagenową) lub tzw. łąkotką allogeniczną (pobraną od zmarłego dawcy).

 Warto wiedzieć: Możemy wyróżnić kilka metod leczenia łąkotki, są to: resekcja łąkotki, rekonstrukcja, przeszczep łąkotki, kinezyterapia - leczenie za pomocą ćwiczeń oraz farmakoterapia.

Artroskopia łąkotki

Wszystkie powyższe zabiegi da się przeprowadzić metodą artroskopową. Idealnie sprawdza się ona przy operowaniu stawów. Na czym polega przewaga artroskopowej operacji łąkotki nad klasyczną metodą?

Przede wszystkim jest mało inwazyjna. W klasycznym zabiegu trzeba otwierać kolano dokonując rozległych cięć skóry i kolejnych warstw tkanek. Przy artroskopii wystarczą niewielkie otwory w kilku punktach, tzw. porty. Wprowadza się przez nie mikrokamerę i miniaturowe narzędzia chirurgiczne. Docierają one do najciaśniejszych nawet zakamarków stawu. Co więcej, artroskop pozwala penetrować kolano w wielu miejscach, naprawiając kilka uszkodzeń naraz. Metoda klasyczna pozwala na odsłonięcie wyłącznie jednej konkretnej części stawu. 

Kwalifikacja do zabiegu odbywa się po szczegółowym wywiadzie, badaniu fizykalnym kolana i diagnostyce obrazowej. Przy problemach z łąkotką rentgen i USG mogą nie wystarczyć. By dokładnie ustalić rodzaj, miejsce i rozmiar uszkodzeń, konieczny jest rezonans magnetyczny

Dobrze wiedzieć: Ze względu na mniejsze nacięcia, artroskopowa operacja łąkotki zazwyczaj wiąże się z mniejszym bólem, szybszym powrotem do aktywności i krótszym czasem rekonwalescencji.

Co się dzieje w trakcie operacji artroskopii łąkotki?
 

Pacjent na ogół nie zostaje uśpiony. Na wstępie podaje mu się środek wyciszający, a potem – w kręgosłup – znieczulenie podpajęczynówkowe, zwane też zewnątrzoponowym. Dzięki niemu nie czuje nic od pasa w dół, ale zachowuje świadomość. Czasem jednak anestezjolog decyduje się na znieczulenie ogólne.

Podczas zabiegu pacjent siedzi lub leży (pozycję wybiera się tak, by maksymalnie ułatwić lekarzowi dostęp do stawu). Pole operacyjne obłożone zostaje sterylną tkaniną, a skóra pacjenta zdezynfekowana. By krew nie zalewała wnętrza stawu, utrudniając chirurgowi widoczność, trzeba ograniczyć jej dopływ. Dlatego nad kolanem operowanego zakłada się opaskę uciskową, pompowaną niczym mankiet ciśnieniomierza.

Lekarz wykonuje niewielkie, około 7-milimetrowe nacięcie w skórze i tkankach. Robi je w takim miejscu, by sprawnie dostać się do stawu. Następnie umieszcza w jego wnętrzu cienkie rurki z mikrokamerą i światłowodem. A także wężyk podający płyn – sól fizjologiczną. Dzięki temu obraz jest lepszy. Widać go w powiększeniu na monitorze. Po dokładnym obejrzeniu stawu (tzw. artroskopia diagnostyczna), lekarz wsuwa przez kolejne porty miniaturowe narzędzia chirurgiczne i wykonuje właściwy zabieg (artroskopia operacyjna). 

Całość wygląda tak samo w przypadku artroskopii łąkotki bocznej, jak i artroskopii łąkotki przyśrodkowej. Trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.

 Warto zanotować: Artroskopia jest zabiegiem medycznym, który może pomóc w leczeniu różnych schorzeń kolana, takich jak ból kolana przy chodzeniu, stan zapalny kolana oraz rwący ból kolana w spoczynku, które powstały w wyniku uszkodzenia łąkotki.

Po zabiegu

Mało inwazyjne operacje sprawiają, że rekonwalescencja po operacji kolana jest szybsza, hospotalizacja krótsza a ból mniejszy. Mniejsze jest też ryzyko powikłań. A możliwe powikłania to m.in.

  • krwiak w stawie, 
  • uszkodzenie chrząstki, 
  • wysięk zwany potocznie wodą w kolanie, 
  • ropne zapalenie stawu, 
  • zakrzepica żył, 
  • uszkodzenia nerwów. 

Przyczyną komplikacji bywa też znieczulenie.

Po artroskopii kolana zostaje się w szpitalu maksymalnie trzy dni. Pacjent z łąkotką wyciętą ma od razu częściowo obciążać nogę, jednak nie obędzie się bez kul. Pacjent ze zszytą łąkotką przez pierwsze dni (od tygodnia do trzech) musi oszczędzać gojące się kolano, nie obciążać go i nie zginać. Może przyjmować pozycję pionową, ale nie dłużej niż na 20 minut kilka razy w ciągu dnia. Porusza się o kulach na jednej, zdrowej nodze. Przez dwa tygodnie przez całą dobę unieruchamia mu staw orteza – zewnętrzna konstrukcja stabilizująca. Potem, przez miesiąc, nakłada się ją tylko w dzień. 

W obu wypadkach wskazane jest chłodzenie kolana kilka razy dziennie przez około dwa tygodnie. Przede wszystkim zaś konieczna jest jak najwcześniejsza fizjoterapia.

Rehabilitacja po artroskopii łąkotki

Rehabilitacja zaczyna się już następnego dnia po operacji – od unoszenia prostej nogi i napinania niektórych mięśni, np. łydek. Trwa to minimum tydzień. Stopniowo dochodzą próby delikatnego uginania kolana. Pacjent uczy się też, jak je odciążać. Dopiero wtedy, gdy zacznie się ono zginać pod kątem prostym, wolno odstawić kule. Wtedy też możliwe staje się jeżdżenie samochodem. 

Osoba ogólnie sprawna powinna samodzielnie chodzić już po miesiącu, maksymalnie po sześciu tygodniach. 

Ważne: Po artroskopii łąkotki nie należy się spieszyć. Na każde zwiększenie obciążeń muszą dać zgodę lekarz lub fizjoterapeuta.

Rehabilitacja jest integralną częścią procesu leczenia łąkotki. Cały ten proces trwa od trzech miesięcy do pół roku.

FAQ, czyli najczęściej zadawane pytania o artroskopową operację łąkotki

  • Ile trwa rehabilitacja po artroskopii łąkotki?

    Pełna rehabilitacja zajmuje od trzech do sześciu miesięcy.

  • Czy po artroskopii łąkotki można chodzić?

    Po szyciu łąkotki przez pierwsze dwa tygodnie wolno przebywać w pozycji stojącej nie dłużej niż po 20 minut kilka razy na dobę. Wolno też chodzić, ale na jednej nodze, o kulach i z ortezą stabilizującą staw. Okres ten może się przedłużyć. Kule przestają być potrzebne, gdy można w pełni zgiąć kolano.  Natomiast pacjent, któremu łąkotkę usunięto, powinien zaraz po zabiegu obciążać nogę, choć nie w pełni. Także tutaj potrzebne są kule, ale można chodzić na dwóch nogach.

  • Ile kosztuje artroskopia łąkotki?

    Ceny zależą od rodzaju zabiegu. Szycie – od 3,5 tys. zł do 17,5 tys. zł. Operacja z użyciem implantu – od 4,5 tys. zł do 20 tys. zł. Usunięcie całkowite łąkotki – od 3,5 tys. zł do 6 tys. zł. Usunięcie częściowe – od 3,8 tys. zł do 5,5 tys. zł. Przeszczep od ludzkiego dawcy – od 5,9 tys. zł do 29 tys. zł.

  • Jakie ćwiczenia po artroskopii łąkotki?

    Rehabilitacja po operacji kolana polega głównie na ćwiczeniach wzmacniających mięśnie nóg, stabilizujących staw i zwiększających jego zakres ruchów. Już na drugi dzień po operacji pacjent ma napinać niektóre mięśnie i unosić wyprostowaną nogę. Potem stopniowo zaczyna uginać kolano. Z czasem przechodzi do coraz większych obciążeń. Powinno się to odbywać pod okiem specjalisty, który dostosuje ćwiczenia do indywidualnych możliwości pacjenta.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także borykasz się z problemem uszkodzenia łąkotki, nie wahaj się dłużej – skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 13 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: 22 417 40 61(telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)

Źródła: