Co to jest nietrzymanie moczu?

O nietrzymaniu moczu (inkontynencji) mówimy, gdy dochodzi do niekontrolowanego, częściowego bądź całkowitego wycieku moczu.

W zależności od przyczyny takiego stanu rzeczy, wyróżniamy:

  • Wysiłkowe nietrzymanie moczu, które często występuje w rezultacie osłabienia mięśni dna miednicy. Efektem jest brak prawidłowego zaciskania cewki moczowej, a objawem - nietrzymanie moczu podczas wysiłku fizycznego, kichania czy podnoszenia ciężkich przedmiotów.
  • Nietrzymanie moczu z parcia, które pojawia się przy nieprawidłowej i nadmiernej aktywności mięśni pęcherza. Ten ostatni kurczy się zbyt wcześnie, zanim otrzyma sygnał z mózgu. Takie nietrzymanie moczu może pojawiać się w różnych sytuacjach, np. przy zmianie pozycji ciała, przy dźwiękach lejącej się wody, a nawet podczas stosunku płciowego.
  • Mieszane nietrzymanie moczu, które polega na mimowolnym wycieku moczu z towarzyszącym uczuciem nagłego parcia, jak również podczas wysiłku, kichania lub kaszlu. Przypadłość jest kombinacją dwóch powyższych typów nietrzymania moczu.
  • Nietrzymanie moczu z przepełnienia, które często pojawia się w przypadku powiększonego gruczołu krokowego. Ten typ nietrzymania moczu wiąże się z przeszkodą w jego odpływie z pęcherza, który jest nie tylko rozciągnięty, ale także przepełniony.

Przyczyny nietrzymania moczu u mężczyzn

Zarówno patomechanizmy, jak i metody leczenia nietrzymania moczu u mężczyzn oraz kobiet różnią się od siebie. Do głównych czynników ryzyka pojawienia się schorzenia u panów zaliczamy:

  • zaawansowany wiek
  • zakażenia
  • zaburzenia neurologiczne
  • wykonaną wcześniej prostatektomię

Czy wiesz, że: Jednym z głównych powodów chorób prostaty, które prowadzą do pojawienia się nietrzymania moczu u mężczyzn, jest łagodny przerost prostaty. Także cukrzyca staje się przyczyną wystąpienia męskich problemów z pęcherzem.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest najczęściej następstwem radykalnej prostatektomii, czyli po zabiegu chirurgicznego, polegającego na wycięciu gruczołu krokowego u chorych na nowotwór tego organu.

Nietrzymanie moczu jako problem społeczny 

Nietrzymanie moczu to jedna z najbardziej krępujących dolegliwości, stanowiąca problem estetyczny, higieniczny i społeczny. Nic dziwnego, że chorzy (zwłaszcza panowie), odwlekają wizytę u lekarza. Wielu chorych próbuje leczyć się samodzielnie, sięgając po leki ziołowe na nietrzymanie moczu u mężczyzn. Warto podkreślić jak ważne jest, by pacjent nie czekał zbyt długo z podjęciem decyzji o wizycie u lekarza, ponieważ im szybciej podejmie on terapię, tym łatwiej będzie dobrać odpowiednio skuteczne metody leczenia.

Objawy nietrzymania moczu u mężczyzn

Do symptomów charakterystycznych dla nietrzymania moczu u mężczyzn, zaliczamy:

  • częste oddawanie moczu u mężczyzn (częściej niż 7 razy dziennie)
  • korzystanie z toalety w nocy
  • problem z oddawaniem moczu u mężczyzn - brak możliwości utrzymania moczu jeszcze przed skorzystaniem z toalety
  • popuszczanie moczu u mężczyzn podczas kichania, kaszlu, śmiechu, wysiłku fizycznego

Diagnostyka nietrzymania moczu u mężczyzn

Pacjent, który zauważył u siebie objawy nietrzymania moczu, powinien udać się do swojego lekarza rodzinnego, który może wydać skierowanie do urologa. Podstawowe i najważniejsze znaczenie w prawidłowej diagnostyce inkontynencji ma dokładnie zebrany wywiad lekarski.

Ważnym elementem jest również badanie urodynamiczne u mężczyzn, na które składa się kilka różnych testów i pomiarów. Procedura polega na wprowadzeniu do wnętrza pęcherza moczowego specjalnego cewnika, przez który napełnia się pęcherz roztworem soli fizjologicznej lub destylowaną wodą. Jednocześnie dokonuje się pomiaru zmian ciśnień w bańce odbytnicy oraz we wnętrzu pęcherza moczowego. Rejestracji ulega również czynność skurczowa mięśni odpowiedzialnych za wydalanie moczu. W trakcie badania monitoruje się ilość i szybkość oddawania moczu do specjalnego urządzenia zwanego uroflowmetrem. Kompleksowość i dokładność dokonywanych pomiarów pomaga lekarzowi ostatecznie rozpoznać rodzaj nietrzymania moczu, na jaki cierpi pacjent. Czas trwania całego badania wynosi około 1-1,5 godziny.

Zachowawcze leczenie nietrzymania moczu u mężczyzn

Jeśli pacjent cierpiący z powodu nietrzymania moczu boryka się z nadwagą lub otyłością, leczenie zachowawcze należy rozpocząć od redukcji masy ciała oraz zaprzestania palenia, ponieważ są to czynniki zwiększające ryzyko nietrzymania moczu u mężczyzn. Leki bez recepty nie powinny być traktowane jako zasadniczy element terapii, a ich przyjmowanie należy skonsultować z lekarzem.

W przypadku leczenia nietrzymania moczu z parcia, tak zwanym złotym standardem jest stosowanie preparatów antycholinergicznych. Powodują one zmniejszenie parcia, a także wydłużają czas od momentu pojawienia się uczucia parcia na mocz u mężczyzn, aż do konieczności skorzystania z toalety, co bez wątpienia podnosi komfort chorego na nietrzymanie moczu u mężczyzn. Leki nowej generacji to m.in. preparat Vesicare, zawierający solifenacynę. Według badań stosowanie tej substancji powoduje ustąpienie objawów u ponad połowy pacjentów oraz łagodzi uczucie parcia o 55%. Do innych leków z tej grupy możemy zaliczyć m.in oksybutuninę (Ditropan, Driptane) czy darifenacynę (Emselex). Nowoczesną metodą leczenia nietrzymania moczu z parć naglących jest neuromodulacja krzyżowa. Polega ona na podskórnym umieszczeniu w dolnej części pleców stymulatora, który wysyła impulsy elektryczne do nerwów krzyżowych. Nerwy te odpowiadają za kontrolę funkcji dolnych dróg moczowych, a stymulacja poprawia ich aktywność.

Warto wiedzieć: W przypadku przerostu gruczołu krokowego stosuje się leki blokujące receptory α1-adrenolityczne, które licznie występują w mięśniówce gładkiej szyi pęcherza moczowego, cewce moczowej oraz zrębie gruczołu krokowego. Zablokowanie receptorów powoduje rozluźnienie mięśniówki i zmniejsza objawy takie jak częstomocz czy uczucie parcia na mocz.

Nietrzymanie moczu - ćwiczenia dla mężczyzn

Zachowawcze leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu opiera się również na systematycznym treningu mięśni dna miednicy. Właściwie wykonywane ćwiczenia na nietrzymanie moczu u mężczyzn umożliwiają powrót prawidłowej funkcji zwieracza i skracają czas rehabilitacji.

Na początku pacjent musi nauczyć się rozpoznawać mięśnie zwieracza cewki moczowej, co można osiągnąć np. poprzez próbę przerwania strumienia moczu w trakcie jego oddawania. Następnie należy wykonywać serie ćwiczeń, których celem jest lepsza kontrola mięśni zwieracza. Polegają one na wykonywaniu świadomych skurczów zwieracza, czyli szybkich, jednosekundowych ruchów, które wpływają na włókna szybkokurczące sięm, oraz skurczów suboptymalnych, trwających około 10 sekund, które oddziałują na włókna toniczne, długodziałające. Dzięki temu poprawie ulega stałe napięcie zwieracza cewki moczowej, ale możliwa jest także lepsza kontrola mięśni zwieracza w sytuacji wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Treningi mięśni dna miednicy mogą być wspomagane poprzez urządzenia, które umożliwiają stymulację mięśni (elektrostymulacja) lub naukę lepszej kontroli i poprawnego wykonywania skurczów (biofeedback).

Postępowanie operacyjne w leczeniu nietrzymania moczu u mężczyzn

Za postępowanie z wyboru w operacyjnym leczeniu nietrzymania moczu u mężczyzn, uznaje się współcześnie zabiegi z użyciem taśm. Zadaniem taśmy jest wywieranie ucisku na część opuszkową cewki moczowej, co powoduje wzrost oporu w jej świetle i skutkuje lepszym trzymaniem moczu. Idealnymi kandydatami do wykonania zabiegu z użyciem taśmy są mężczyźni z małym bądź średnio nasilonym nietrzymaniem moczu.

Kolejną metodą zabiegową proponowaną mężczyznom z nietrzymaniem moczu jest ostrzykiwanie okolic zwieracza preparatami leczniczymi, których zadaniem - podobnie jak w przypadku taśmy - jest wywieranie ucisku na cewkę moczową. Do najczęściej stosowanych obecnie preparatów zaliczamy Contigen, Bulkamid oraz Deflux. Ciekawą, nowoczesną metodą jest ostrzykiwanie okolic zwieracza cewki z wykorzystaniem komórek macierzystych pobranych z tkanki mięśniowej ramienia chorego. Komórki macierzyste wprowadzone w ścianki cewki ulegają proliferacji, co skutkuje zwiększeniem masy tkanki mięśniowej, pogrubieniem ścianek cewki i wzrostem jej kurczliwości. Metoda została opracowana przez austriackich naukowców pod kierunkiem dr Frauschera z Akademii Medycznej w Innsbrucku.

Najbardziej skutecznym postępowaniem operacyjnym u mężczyzn z nietrzymaniem moczu jest implantacja sztucznego zwieracza cewki moczowej. Mankiet umieszczony wokół cewki moczowej zaciska ją i zapobiega wypływowi moczu, natomiast gdy chory odczuwa parcie na pęcherz, za pomocą specjalnej pompki umieszczonej w mosznie zwalnia ucisk mankietu, co pozwala na swobodne oddanie oczu. Najlepsze efekty zabiegu obserwuje się w grupie chorych z nietrzymaniem moczu znacznego stopnia. Operacja ta jest jednak dość skomplikowana, a do głównych powikłań można zaliczyć infekcję wokół wszczepionego sztucznego zwieracza, co może wymagać nawet jego usunięcia.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o leczenie nietrzymania moczu u mężczyzn

  • Czym są tak zwane podpaski dla mężczyzn?

    To kolokwialne określenie wkładek dla mężczyzn na nietrzymanie moczu. Obecnie na rynku mamy coraz większy wybór tego rodzaju środków higienicznych, które są dyskretne i zapewniają pacjentom poczucie komfortu.

  • Do jakiego lekarza należy się udać z nietrzymaniem moczu?

    Lekarz, który zajmuje się problemem nietrzymania moczu, to urolog. Pacjenci mogą wybrać się do niego prywatnie lub poprosić o skierowanie lekarza pierwszego kontaktu.

  • Jakie leki na nietrzymanie moczu będą pomocne?

    Tabletki na nietrzymanie moczu dla mężczyzn powinny być zapisane przez lekarza i odpowiednio dostosowane do przyczyny oraz rodzaju schorzenia. Przyjmowanie leków na własną rękę nie jest zalecane.

  • Czy przy nietrzymaniu moczu u mężczyzn można pić kawę?

    Całkowite odstawienie kawy nie jest konieczne, jednak warto zmniejszyć jej ilość, ponieważ wykazuje ona działanie moczopędne.

  • Jak długo trzeba czekać na rezultaty ćwiczeń mięśni dna miednicy?

    W dużej mierze zależy to od obecnej kondycji pacjenta, jednak na efekty ćwiczeń zawsze trzeba trochę poczekać. Pierwsze zmiany można zazwyczaj zaobserwować po kilku tygodniach regularnych ćwiczeń.

Umów wizytę!

Jeśli Ty także borykasz się z problemem nietrzymania moczu, nie wahaj się dłużej - skontaktuj się z nami. Nasz doradca bezpłatnie przedstawi Ci pełną ofertę leczenia spośród 14 klinik w Polsce wraz ze szczegółowymi cenami. Pomoże również w umówieniu wizyty konsultacyjnej u wybranego specjalisty na dogodny termin.

Zadzwoń do nas: 22 417 40 52 (telefon czynny pon - pt, w godz. 8:00 - 18:00)

Źródła: