Co to jest odcisk?

Odcisk, nazywany też nagniotkiem, to skupisko zrogowaciałego naskórka. Zmiana jest żółtawa, zwykle ma kształt kulisto wysklepionego guzka, którego rdzeń (korzeń) jest skierowany w głąb skóry. Stopniowo wrasta w nią coraz bardziej, wywołując przy naciśnięciu podrażnienie zakończeń nerwowych i dotkliwy ból. Wokół odcisku może wystąpić rumień, niekiedy tworzą się też szczeliny, które mogą być źródłem wtórnego uszkodzenia skóry.

Czy wiesz, że: Zaburzenie rogowacenia jest wywołane długotrwałym mechanicznym uciskiem lub tarciem. To swoista reakcja obronna drażnionej skóry.

Odciski zwykle tworzą się na stopach pod wpływem niewygodnego obuwia. Najczęściej na grzbietach palców lub między palcami. Rzadziej na podeszwach, czasem pod paznokciami. 

Co to jest modzel?

Modzel to zwykle większy niż odcisk obszar zgrubiałego naskórka. Kolejna różnica: nie zawiera rogowego rdzenia. Jest nieco wyniosły ponad skórę, o niewyraźnych granicach, najczęściej ma żółtawy lub brązowy kolor. Może być otoczony zaczerwienioną skórą.

Najczęściej występuje na wewnętrznej stronie dłoni i stóp – na opuszkach i stawach palców, na podeszwie w okolicy pięty, nad główkami kości śródstopia. Nie boli, chyba że zawiera odcisk, co się zdarza. Zwykle jednak sprawia dyskomfort – to np. uczucie nieprzyjemnego pieczenia. Może też pęknąć, jeśli nagromadziło się w nim dużo warstw naskórka. 

Modzel, podobnie jak odcisk, jest wywołany długotrwałym uciskiem lub tarciem. W przypadku dłoni może być to związane z wykonywaną pracą czy intensywną aktywnością fizyczną (np. regularna jazda na rowerze, wioślarstwo), a w przypadku stóp – z ciasnym obuwiem, nieprawidłowym stawianiem nóg czy wadami stóp.

Jak pozbyć się odcisków i modzeli?

Odciski i modzele są zmianami skórnymi, które występują częściej u osób dorosłych. Odcisk u dziecka to rzadkość. Ich pojawieniu się sprzyjają:

  • schorzenia i deformacje stóp, np. płaskostopie czy ostrogi piętowe,
  • otyłość,
  • choroby całego organizmu, powodujące m.in. złe ukrwienie tkanek, spadek odporności, podatność na infekcje. To np. cukrzyca, reumatologiczne zapalenie stawów, choroby układu krążenia, tarczycy.

Zaawansowane odciski i modzele nie tylko wywołują dyskomfort czy ból, utrudniając codzienną aktywność. Mogą także doprowadzić do stanów zapalnych, które będą źródłem infekcji dla całego organizmu. Dlatego już w początkowym etapie powinny być usuwane.

Jest kilka możliwości usunięcia odcisku lub modzeli.

  • niewielkie zgrubienia można usuwać samodzielnie, nie jest to jednak zalecane np. osobom z cukrzycą i chorobami układu krążenia, bo narażają się na powstanie trudno gojących się ran,
  • można skorzystać z usług kosmetologa lub podologa, który profesjonalnie zajmuje się schorzeniami stóp, ich pielęgnacją i profilaktyką (uwaga, w Polsce – według przepisów – to zawód paramedyczny, a nie specjalizacja lekarska),
  • w przypadku bardziej zaawansowanych zmian lub pojawienia się stanu zapalnego trzeba zwrócić się do dermatologa lub chirurga. Lekarz najczęściej bez badań dodatkowych zdiagnozuje problem. Może jednak użyć dermatoskopu, by np. wykluczyć obecność brodawek (tzw. kurzajek) wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). W przypadku dużych i powtarzających się zmian wskazana jest konsultacja ortopedyczna z wykorzystaniem badania RTG.

Usuwanie odcisków

Tylko niewielkie odciski bez rozwiniętego i bolesnego korzenia poddają się preparatom zmiękczającym i złuszczającym skórę. W drogeriach i aptekach bez recepty dostępne są rozmaite płyny, maści, kremy, plastry – zazwyczaj z niewielką zawartością kwasu salicylowego. Nie są to polecane produkty – wywołują podrażnienia, a nie usuwają problemu. Domowe sposoby na odciski przewidują także np. wykorzystanie cebuli, czosnku czy cytryny, których plasterki kładzie się na odcisk, a potem całość zawija folią. Te i podobne metody są jednak nie tylko nieskuteczne, ale i ryzykowne.

Mogą one wywołać podrażnienia, rozległe maceracje, a nawet rany. Podobny efekt może też przynieść moczenie odcisku w wodzie z rozpuszczonym mydłem i wycinanie go. Zamiast pozbyć się zrogowaciałego naskórka, można uszkodzić zdrowe tkanki.

Jeśli nawet nie dojdzie do najgorszego, takie działanie tylko na chwilę przyniesie ulgę. Odcisk na stopie czy dłoni nie zniknie i wkrótce odbuduje się jeszcze większy. Dlatego już w początkowym stadium zmiany skórnej warto rozważyć specjalistyczny zabieg usunięcia. Podczas indywidualnej konsultacji – po rozpoznaniu rodzaju odcisku – podolog, kosmetolog, dermatolog, lekarz medycyny estetycznej albo chirurg dobierze odpowiedni sposób działania.

Ciekawostka: Obecnie profesjonaliści do usuwania odcisków stosują narzędzia do ścinania i wygładzania skóry: dłuta podologiczne, skalpele, frezarki diamentowe i próżniowe.

Wybór metody zależy od:  

  • rodzaju i stopnia zmiany,
  • umiejscowienia,
  • ewentualnego stanu zapalnego,
  • stanu zdrowia pacjenta (co ma znaczenie np. w przypadku użycia lasera).

Cały zabieg jest bezbolesny, ale w razie potrzeby można zastosować znieczulenie miejscowe. Na koniec na obszar skóry po odcisku zakładany jest specjalny opatrunek, który chroni i przyspiesza regenerację. Niestety, nie zawsze odcisk udaje się usunąć za jednym razem. Czasem zabieg trzeba kilka razy powtórzyć. W najbardziej trudnych przypadkach – przewlekłych i bolesnych – konieczne może się okazać chirurgiczne usunięcie odcisku.

Usuwanie modzeli

Również modzele w początkowym stadium można próbować usuwać na własną rękę. Jednak – podobnie jak w przypadku odcisków – najlepiej skorzystać z usług podologa, kosmetologa, dermatologa czy chirurga. Usuwanie modzela może się odbyć z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu jak frezarka, dłuto czy skalpel. A także nowoczesnych technologii jak laser, wymrażanie, elektrokoagulacja.

Zabieg na każdym etapie jest bezbolesny (można ew. zastosować znieczulenie miejscowe). Obszar skóry po zlikwidowanej zmianie zabezpieczany jest specjalnym opatrunkiem.

W najpoważniejszych przypadkach rozległych i nawracających modzeli, powodujących dolegliwości, stosuje się zabieg chirurgiczny. W jego trakcie lekarz koryguje kształt kości stopy tak, aby modzele nie powstawały.

Sposoby na odciski i modzele – co dalej?

Skuteczne usunięcie odcisku i modzela to tylko połowa sukcesu. Pełny można ogłosić, gdy nie pojawią się nowe zmiany. Niestety, modzele na stopach czy odciski na dłoniach mają tendencje do nawracania. Bez odpowiedniego postępowania będą się odnawiać i to czasem w bardziej dokuczliwej formie. By tak się nie stało, pomoże profilaktyka. Specjaliści zalecają:

  1. Noszenie wygodnego i luźnego obuwia, by unikać powtarzającego się ucisku na skórę.
  2. Noszenie wkładek ortopedycznych – jeśli jest taka potrzeba.
  3. Używanie kremów zmiękczających i nawilżających, by zapobiec rogowaceniu naskórka.
  4. Rezygnację z używania w domu pumeksów czy tarek do ścierania zgrubień, bo to tylko stymuluje wzrost naskórka, prowadząc w efekcie do nadmiernego rogowacenia.
  5. W miarę możliwości regularne korzystanie z profilaktycznych zabiegów w gabinetach podologicznym czy kosmetycznym.

FAQ, czyli najczęstsze pytania o usunięcie tłuszczaka

  • Jak wyciągnąć korzeń odcisku?

    Domowe sposoby na odciski czy ogólnodostępne preparaty z drogerii czy aptek zwykle okazują się mało przydatne do usuwania odcisków, a szczególnie ich korzeni. Najbardziej skuteczny będzie zabieg w gabinecie podologicznym, kosmetycznym lub dermatologicznym. Tam zostanie wykorzystany odpowiedni sprzęt – najczęściej dłuto podologiczne lub skalpel. W sterylnych warunkach wyłuskuje się nimi korzeń odcisku, a brzegi wyrównuje frezarką.

  • Jak usunąć odcisk na stopie?

    Jest kilka możliwości. Niewielkie zgrubienia można usunąć samodzielnie z użyciem preparatów zmiękczających i złuszczających skórę, szeroko dostępnych w drogeriach i aptekach bez recepty. Gdy nie zadziałają, warto rozważyć specjalistyczne usuwanie odcisków. Podczas indywidualnej konsultacji podolog, kosmetolog, dermatolog, lekarz medycyny estetycznej albo chirurg dobierze odpowiednie środki i metody. Obecnie profesjonaliści do usuwania odcisków stosują m.in. narzędzia do ścinania i wygładzania skóry, jak dłuta podologiczne, skalpele, frezarki diamentowe i próżniowe.

  • Co na odciski na stopach?

    Do usuwania odcisków można wykorzystać płyny, maści, kremy czy plastry – zazwyczaj z niewielką zawartością kwasu salicylowego – które można kupić bez recepty. Niestety, nie zawsze okazują się skuteczne. Podobnie domowe sposoby na odciski: np. wykorzystanie cebuli, czosnku czy cytryny. Te naturalne metody w dodatku mogą jeszcze pogorszyć stan stóp czy dłoni, wywołując podrażnienia czy maceracje. Podobny efekt może też przynieść moczenie odcisku w wodzie z rozpuszczonym mydłem i wycinanie go. Zamiast pozbyć się zrogowaciałego naskórka, można uszkodzić zdrowe tkanki. Dlatego nawet w początkowym stadium zmiany skórnej warto rozważyć specjalistyczny zabieg jej usunięcia.

  • Jak usunąć modzele?

    Tylko modzele w początkowym stadium można próbować usunąć na własną rękę. Stosuje się wtedy np. ogólnodostępne preparaty z drogerii czy apteki. Gdy działanie okaże się nieskuteczne, najlepiej skorzystać z usług podologa, kosmetologa lub dermatologa. Specjaliści mogą wykorzystać maści o wysokim stężeniu kwasu salicylowego albo leczniczy peeling, ścierający zrogowaciały naskórek. Gdy sposoby te okażą się nieskuteczne, usuwanie modzeli może się odbyć z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu (frezarki, dłuta czy skalpela) bądź nowoczesnych technologii jak laser, wymrażanie i elektrokoagulacja.

Odciski i modzele przed i po – zdjęcia

Chcesz zobaczyć rezultaty profesjonalnego usuwania odcisków i modzeli? Zdjęcia znajdujące się w poniższej galerii zostały wykonane u tych samych pacjentów przed i po procedurze.

Źródła:

  • S.J. Robertson, R.J.G. Rycroft, S.H. Wakelin, "Dermatologia", Warszawa, 2014, ISBN: 9788320045383
  • M. Klamczyńska, M. Ciupińska, "Podologia", Warszawa, 2020, ISBN: 9788320058840