Co to jest Disulfiram?

Disulfiram, szerzej znany jako Esperal jest obecnie najbardziej znanym środkiem farmakologicznym powodującym "uczulenie" na alkohol. Historia tej substancji i jej zastosowania w lecznictwie uzależnień sięga końca lat 40-tych XX wieku, kiedy to duńscy lekarze wprowadzili disulfiram jako wsparcie psychoterapii w leczeniu alkoholizmu. Co ciekawe substancja ta była dobrze znana już wcześniej, bowiem w latach 30-tych używano jej z powodzeniem w zakładach wulkanizacyjnych do  przyspieszania tego procesu. A kilka lat później zyskała popularność jako silny środek przeciwpasożytniczy.

Czym jest Disulfiram?

Disulfiram (DSF) to związek organiczny, a dokładnie disiarczek bis(dietylotiokarbamoilu) i należy do grupy ditiokarbaminianów. Przy samodzielnym spożyciu tej substancji nie wpływa on w żaden istotny sposób na organizm spożywającego, jednak kiedy dochodzi do połączenia jej z alkoholem dochodzi do bardzo nieprzyjemnych dla organizmu następstw. Disulfiram bowiem jest inhibitorem dehydrogenazy aldehydowej (ALDH), czyli ważnego dla metabolizmu alkoholu enzymu. A dokładnie alkohol etylowy w organizmie człowieka przy pomocy dehydrogenazy alkoholowej rozkładany jest do toksycznego aldehydu octowego, który z kolei dzięki dehydrogenazie aldehydowej rozkładany jest do mniej szkodliwego kwasu octowego. Tak więc w przypadku połączenia disulfiramu z alkoholem, niemożliwa jest przemiana aldehydu w kwas octowy, co wiąże się z jego kumulacją w tkankach organizmu. Nierozkładany aldehyd octowy wywołuje wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak:

• tętniący ból głowy
• uderzenia gorąca
• kołatanie serca
• nudności i wymioty

W przypadku dłuższego hamowania enzymu ALDH może wywołać niebezpieczne dla życia zaburzenia rytmu serca, a nawet zapaść. Stopień nasilenia objawów jest proporcjonalny do ilości spożytego alkoholu i utrzymują się zazwyczaj przez okres 30 - 60 minut lub nawet kilku godzin w przypadku spożycia większej ilości.

Disulfiram w leczeniu alkoholizmu

Powyższe właściwości pozwoliły wykorzystać disulfiram w terapii uzależnienia od alkoholu. Disulfiram jako środek farmakologiczny funkcjonuje w dwóch formach, a mianowicie w formie doustnej (Anticol) oraz w formie wszywanego podskórnie implantu (Esperal). Obie formy podania zaliczane są do tak zwanej terapii awersyjnej, czyli terapii opierającej się na poczuciu lęku przed konsekwencjami spożycia alkoholu w przypadku jednoczesnego przyjmowania disulfiramu. Obawa przed niepożądanymi objawami może powstrzymać pacjenta od spożycia alkoholu, co za tym idzie pomóc w terapii uzależnienia. Niemniej zaznaczyć należy, iż powodzenie terapii uzależnienia od alkoholu leży w głównej mierze w woli chorego i jego motywacji do walki z nałogiem. Terapia disulfiramem jest przeprowadzana jedynie za zgodą pacjenta i pod opieką lekarza. W przypadku terapii Esperalem pacjentowi zostaje zaszytych podskórnie kilka sterylnych tabletek, które przez cały czas uwalniają substancję (disulfiram) do organizmu. Jednorazowa terapia trwa przez okres około 8 miesięcy i może być powtarzana.