Prosakami (łac. milia) nazywa się niewielkie - około jednego, dwóch milimetrów średnicy - grudkowate zmiany, których powstawanie związane jest ze m.in. zbyt dużą aktywnością gruczołów łojowych. Bardzo często prosaki powstają w obrębie twarzy, innymi częstymi ich lokalizacjami są okolice narządów płciowych czy klatka piersiowa.
Nie jest znana dokładna patogeneza powstawania prosaków. Stanowią one zmianę łagodną, niezakaźną - mimo tych cech, ze względów estetycznych, część osób chciałoby je jednak usunąć, zwłaszcza w sytuacji, gdy prosaki pojawiają się na twarzy. Obecnie dostępnych jest wiele metod, pozwalających w sposób skuteczny i bezpieczny pozbyć się prosaków.
Dostępne metody usuwania prosaków z twarzy
Na samym początku konieczne jest podkreślenie, że pacjenci nie powinni usuwać prosaków samodzielnie. W domowych warunkach bowiem zdecydowanie łatwiej dochodzi do powikłań, takich jak zakażenie skóry, które to - w najgorszym wypadku - może skutkować pozostawieniem trwałej blizny.
Najbezpieczniejszym sposobem rozwiązania problemu jest wizyta u dermatologa bądź specjalisty medycyny estetycznej. Doświadczony lekarz nie tylko wybierze odpowiednią metodę usunięcia prosaków, ale także potwierdzi rozpoznanie (prosaki różnicować należy z takimi tworami, jak kaszaki, brodawki wirusowe czy włókniaki).
Jedną z prostszych metod usuwania prosaków stanowi nakłucie i ewakuacja zawartości prosaka. Przeprowadzane jest to przy użyciu sterylnej, jednorazowej igły lub skalpela, potem następuje usunięcie mas obecnych w zmianie. Proces zwykle nie wywołuje szczególnie nasilonych dolegliwości bólowych, stosowanie znieczulenia miejscowego nie jest więc konieczne.
Usunąć prosaki z twarzy można również poprzez zabieg elektrokoagulacji, wykorzystujący energię elektryczną pod wysokim napięciem. Wyzwolona energia doprowadza do zniszczenia komórek budujących zmianę (poprzez zjawisko denaturacji białek) i po kilku dniach dochodzi do jej zniknięcia. W tym wypadku, ze względu na możliwość wystąpienia bolesności, okolicę poddawaną zabiegowi znieczula się miejscowo.
Inne sposoby pozwalające na usunięcie prosaków z twarzy stanowią:
- krioterapia;
- chirurgiczne łyżeczkowanie;
- zabiegi przeprowadzane z użyciem laserów (głównie CO2, Er:YAG).
Dostępne są również metody niezabiegowe, cechujące się jednak mniejszą skutecznością. Zaliczane są tutaj m.in. peelingi chemiczne, doprowadzające (poprzez złuszczenie naskórka) do redukcji zmian. W przypadku preparatów farmakologicznych na razie nie odkryto substancji, która powodowałaby znikanie opisywanych tworów - pojawiają się jedynie pojedyncze opisy przypadków chorych posiadających mnogie prosaki z towarzyszącymi zmianami zapalnymi, u których skuteczna była terapia pochodnymi witaminy A - tzw. retinoidami.
O sposobie usunięcia prosaka ostatecznie decyduje pacjent. Niezależnie od metody, zmiany mogą nawracać - kluczowe znaczenie może więc mieć cena danej procedury. W przypadku elektrokoagulacji usunąć pojedynczą zmianę w Świnoujściu można za około 70 zł, we Wrocławiu cena usunięcia prosaka metodą elektrokoagulacji wynosi nieco mniej, około 50 zł. Zabiegi laserowe związane są z większymi kwotami - w Warszawie usunięcie przy ich pomocy prosaków możliwe jest, w zależności od placówki, za 150 do 500 złotych.
Opracowano na podstawie: www.skinsight.com; www.dermnetnz.org; www.emedicine.medscape.com