Przezskórna gastrostomia endoskopowa PEG - co to jest

Pierwsza endoskopowa przezskórna gastrostomia (PEG) została założona w 1979 roku. Dokonał tego Michael Gauderer, specjalista chirurgii dziecięcej. Od wykonania pierwszego zabiegu minęło wiele lat, w których trakcie technika przeszła wiele udoskonaleń oraz powstawały jej kolejne modyfikacje. 

Wytwarzanie przezskórnego dostępu do żołądka jest dziś niezwykle często przeprowadzanym zabiegiem: zdaniem portalu emedicine.medscape.com, w samych Stanach Zjednoczonych procedura jest wykonywana w ilości przekraczającej 100 000 na rok. Według ESPEN (European Society for Clinical Nutrition and Metabolism) założenie przezskórnej endoskopowej gastrostomii powinno być rozważone wtedy, gdy czas trwania problemów z przyjmowaniem pokarmów szacowany jest na okres dłuższy niż 2-3 tygodnie.

Czym jest przezskórna gastrostomia endoskopowa?

Stomią żołądkową nazywane jest wytworzenie połączenia pomiędzy światłem tego narządu a środowiskiem zewnętrznym. Celem takiego postępowania jest uzyskanie możliwości podawania pokarmów bezpośrednio do żołądka. Wskazania do założenia gastrostomii przezskórnej PEG to m.in.:

• schorzenia nowotworowe, które utrudniają przełykanie pokarmów (m.in. nowotwory przełyku, okolicy głowy i szyi);
• stany zaburzonego wchłaniania substancji odżywczych (jak mukowiscydoza czy choroba Crohna);
• zaburzenia neurologiczne (choroba Parkinsona, urazy ośrodkowego układu nerwowego).

W przypadku zakładania tej postaci stomii według najpopularniejszej techniki (określanej jako metoda przeciągania) wykorzystanie znajdują endoskop, nić chirurgiczna oraz rurka odżywcza. Przy pomocy narzędzi endoskopowych obrazowany jest żołądek i pompowane jest do niego powietrze. W tym czasie druga osoba wykonuje nacięcie powłok brzucha (wielkości około 5-10 mm), przez które wprowadzana jest do żołądka kaniula wraz z nicią chirurgiczną. Nić chwytana jest przy pomocy endoskopu i wyprowadzana na zewnątrz poprzez usta pacjenta.

Drugi etap procedury zakładania przezskórnej gastrostomii endoskopowej związany jest bezpośrednio z założeniem rurki odżywczej. Mocowana jest ona na końcu wyciągniętej wcześniej nici. Kolejny krok stanowi pociąganie jej drugiego, wystającego z brzucha, końca. Ostatecznym efektem jest wyprowadzenie rurki na zewnątrz, końcowy fragment tej struktury zostaje umocowany we wnętrzu żołądka.

Założenie przezskórnej gastrostomii endoskopowej trwa krótko, doświadczeni chirurdzy dokonują tego nawet w ciągu około 10 minut. W trakcie zabiegu wykorzystywane jest znieczulenie miejscowe, czasami chorym podaje się też środki sedatywne. Wyjątek dotyczy dzieci, u których zakładanie tej postaci gastrostomii związane jest zazwyczaj ze znieczuleniem ogólnym.

Przez wytworzone połączenie możliwe jest podawanie pokarmów zbliżonych do normalnych posiłków, konieczne jest jednak uprzednie ich odpowiednio duże rozdrobnienie. Postępowanie takie jest czasochłonne, dodatkowo nieznany jest dokładny skład pożywienia, dlatego alternatywą do tych pokarmów są gotowe mieszanki, przeznaczone do żywienia dojelitowego drogą PEG.

Gastrostomia endoskopowa przezskórna to rozwiązanie czasowe lub trwałe, w zależności od potrzeb danego chorego. Stanowi ona o tyle wygodną opcję żywienia, że nie zaburza poważnie codziennego funkcjonowania - stomia w stosunkowo łatwy sposób może zostać ukryta pod ubraniami.

Opracowano na podstawie: www.mp.pl; www.cancersugery.pl; www.asge.org; www.emedicine.medscape.com